مزیت های توافق ایران و عربستان برای حفظ ثبات منطقه
تاریخ انتشار: ۲۴ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۳۳۴۷۸۴
به گزارش ایرنا، در گزارش شورای روابط خارجی اروپا آمده است: بسیاری از مقامهای غربی و تحلیلگران بعد از انتشار بیانیه از سرگیری روابط ایران و عربستان شگفت زده شدند. برخی دیگر نیز در اروپا و به ویژه آمریکا در مورد نقش چین و استفاده ایران از این موقعیت برای خنثی کردن فشارهای غرب ابراز نگرانی کردند.
اما این توافق چشم انداز آرامش مورد نیاز در آسیای غربی را نشان میدهد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اروپاییها اکنون باید در نظر بگیرند چگونه میتوانند دستاوردهای تثبیت کننده توافق را گسترش دهند.
براساس این گزارش، این توافق نشان میدهد که دو طرف در رسیدگی به حوزههای مهم مناقشه در منطقه به پیشرفتهایی دست یافته اند. عربستان مدت طولانی از سرگیری روابط دیپلماتیک را به تعهد ایران به اقدامهای تنش زدا در یمن از جمله پایان حملات به عربستان منوط کرده بود. از سر گیری روابط میتواند مقدمهای بر این باشد که بعد منطقهای مناقشه یمن پایان یابد و به ریاض اجازه عقب نشینی رسمی دهد.
از منظر شورای روابط خارجی اروپا، با توجه به مواضع ژئوپلیتیک و بی اعتمادی عمیق بین دو کشور یک راه طولانی برای میل کردن از این توافق به ثبات معنادار در آسیای غربی وجود دارد. عربستان به ویژه توافق را بیشتر به عنوان یک مصونیت تجاری برای حفاظت از خود در مقابل حملات ایران در نظر میگیرد تا اینکه یک همگرایی راهبردی واقعی. در واقع از سرگیری اولیه گفتگو بین ریاض و تهران در واکنش مستقیم به بی تمایلی آمریکا برای تلافی علیه ایران برای حملات موشکی به عربستان در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد، زمانیکه سران سعودی نتیجه گرفتند که آنها دیگر نمیتوانند به آمریکا برای حفاظت امنیتی وابسته باشند.
در این گزارش ادعا شده است: ایران برای مدت طولانی نشان داده که اگر اسرائیل یا آمریکا به تاسیسات هستهای حمله کنند پادشاهیهای حوزه خلیج فارس را هدف قرار میدهد. عربستان مانند همسایه خود امارات از نزدیکی به تهران برای جلوگیری از این نتیجه استفاده میکند. ریاض همچنین به دنبال روابط با اسرائیل بوده تا یک جبهه منطقهای ضد ایران شکل دهد. اما در حالیکه اسرائیل طرفدار موضع تقابلی است، امارات و حالا عربستان تعامل را به عنوان یک عنصر لازم راهبرد مهار در نظر میگیرند. این نشاندهنده استقبال گسترده تر عربستان سعودی از ابهام راهبردی است.
سران ایران به نوبه خود سه انگیزه برای از سرگیری روابط داشتند. اول از همه، تهران میخواهد ریاض از حمایت مخالفان خارج از ایران دست بردارد. سران ایرانی به صورت علنی ریاض را عامل تشدید اعتراضهای اخیر در ایران از جمله از طریق حمایت از شبکههای تلویزیونی دانستند. ایران امید دارد که شرط در توافق مبنی بر اینکه کشورها در امور داخلی یکدیگر دخالت نکنند منجر به تضعیف مخالفان میشود.
دوم، ایران قصد دارد فشار غرب را با متنوع کردن گزینههایش خنثی کند. تهران پیشتر روابط با دیگر پادشاهیهای خلیج فارس را ایجاد کرده یا از سرگرفته است؛ عربستان گزینه باقیمانده کلیدی بود. اما همچنان باید دید که چگونه ایران از عربستان سعودی در تلاش برای خنثی سازی تحریمها استفاده میکند با توجه به اینکه ریاض هنوز اروپا و آمریکا را برای به کاگیری فشار بیشتر به تهران برای امتیاز گیری مسائل منطقهای و مسائل مربوط به تسلیحات و غنی سازی هستهای فشار میآورد. برای ریاض این فشار همچنان یک بخش مهم از نزدیکی روابط است.
در نهایت، تهران میخواهد همکاری احتمالی اسرائیل با کشورهای عربی برای آغاز حملات نظامی به ایران را دفع نماید. توافق ایران و عربستان در حالی حاصل شد که گزارشها حاکی است که دولت نتانیاهو قصد حمله به تاسیاست هستهای ایران را دارد. این مساله خطر فروپاشی فرایند گفتگو را به همراه دارد. حتی با این توافق جدید ایران میتواند با حمله به تاسیسات انرژی و آبراههای متصل به پادشاهیهای خلیج فارس تلافی کند. اما این توافق در برخی مناطق غربی تحت الشعاع نقش چین به عنوان تسهیل کننده آن قرار گرفته است.
براساس این گزارش توافق ایران و عربستان نشان دهنده افزایش تعامل چین با چالشهای ژئوپلیتیک در آسیای غربی است. سران چینی میدانند که بی ثباتی منافع مهم آنها مخصوصا در حوزه انرژی را تهدید میکند. ریاض، پکن را به عنوان یک شریک قابل اعتماد در مقایسه با آمریکا میبیند و همچنین به عنوان تنها بازیگر دارای اهرم واقعی در مقابل ایران. اکنون انتظار میرود چین تضمین کننده این توافق باشد.
به اعتقاد شورای روابط خارجی اروپا، پکن درست مانند آمریکا و اروپا برای شکل دادن به رفتار در آسیای غربی به نفع خود تلاش میکند. نقش چین در تسهیل این توافق ضربهای به واشنگتن است. این یک نتیجه مشخص برای سران سعودی است که امید دارند تهدید فزاینده نفوذ چین منجر به به روزرسانی ضمانتهای امنیتی آمریکا شود. به طور گسترده تر، این مساله به تغییر چشم انداز در خاورمیانه اشاره می کند که مدتی است با افزایش چندقطبی مشخص شده است.
در این گزارش تاکید شده است که سران اروپایی باید از چشم انداز ایجاد ثبات در آسیای غربی در راستای منافع کلیدی اروپا حمایت کنند. این توافق درب را به روی اروپا برای تقویت نفوذ منطقهای در حمایت از این هدف باز میکند. اروپاییها بازیگران مصممی در شکل دهی برنامه امنیتی و سیاسی در آسیای غربی نخواهند بود، اما آنها میتوانند ایدههایی برای گسترش دستاوردهای توافق و تحکیم همکاری منطقهای ارائه دهند.
با توجه به گفتگوی موجود بین بازیگران منطقهای در مورد این مسائل و وقایعی از جمله نشست آب و هوایی بیست و هشتم در امارات یا هفته اقلیمی خاورمیانه و شمال آفریقا در عربستان، کمبود آب و انرژی تجدید پذیر همچنین بسترهای امیدوارکنندهای هستند. این مسائل نشان از چالشهای دقیق پیش روی کشورها در منطقه دارد و حوزههایی که اروپاییها یک مزیت نسبی در مقایسه با دیگر بازیگران خارجی دارند. اتحادیه اروپا میتواند ابزارهایی از جمله ابتکار دروازه جهانی و توافق سبز اروپا برای تقویت همکاری ها را گسترش دهد.
جهان اروپا ۰ نفر برچسبها جمهوری خلق چین عربستان سعودی ایرانمنبع: ایرنا
کلیدواژه: جمهوری خلق چین عربستان سعودی ایران جمهوری خلق چین عربستان سعودی ایران ایران و عربستان آسیای غربی منطقه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۳۴۷۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
وزیر امور خارجه: امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت کشورهای ساحلی تأمین میشود
«حسین امیرعبداللهیان» وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، خلیج فارس را «نامی جاودانه و میراثی جهانی» توصیف کرد و نوشت «در تاریخ ایران دهم اردیبهشت روزی است که یادآور از خودگذشتگیهای مردمانی دلاور که با مجاهدت خود، پایان اشغال و استعمار پرتغالی بر سواحل جنوبی را پس از سالها رقم زدند».
وزیر خارجه ایران در پیام خود به مناسبت «روز ملی خلیج فارس» نوشت: خلیجفارس پهنه بینظیر مواصلاتی میان اروپا، آفریقا، آسیای جنوبی و جنوب شرقی است و از نظر راهبردی، بخشی از یک نظام ارتباطی مهم جهانی است که اقیانوس اطلس، دریای مدیترانه، دریای سرخ و اقیانوس هند را در بر دارد. اهمیت خلیج فارس در ابعاد تاریخی، تمدنی، جغرافیایی، فرهنگی و از جهات گوناگون اقتصادی، سیاسی، حملونقل، انرژی و ژئوپلیتیک از توضیح و تکرار بینیاز است. به همین دلیل است که اهمیت این پهنه آبی در سراسر جهان بسیار قابل توجه است.
او با اشاره به اینکه «در نگاه و باور جمهوری اسلامی ایران، امنیت مقولهای پیچیده، متکثر، چند بعدی و تفکیک ناپذیر است که صرفاً با همکاری دست جمعی و از طریق تقویت پیوندها و ایجاد سازوکارهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محقق خواهد شد»، نوشت: در همین راستا معتقدیم امنیت خلیج فارس فقط با مشارکت تمامی کشورهای ساحلی تامین خواهد شد و در این مسیر، استثناء و تجاهل نسبت به هیچ کدام از کشورها پذیرفته نیست و جمهوری اسلامی ایران در زمینه ارائه پیشنهاد و ابتکار در این حوزهها، همواره پیشقدم بوده است.
دیپلمات عالیرتبه ایران با بیان اینکه «جمهوری اسلامی ایران با توجه به ارزشها و پیوندهای مشترک با مردم منطقه همواره در کلیه زمینهها از پدیدههای زیست محیطی و گردشگری گرفته تا امنیت نظامی و روابط اقتصادی آماده همکاری و در اختیار قرار دادن ظرفیتها و مزیتهای خود در مسیر توسعه پایدار خلیج فارس بوده است»، تاکید کرد که ایران «با برخورداری از ظرفیتهای گسترده خدادادی و کسب پیشرفتهای گسترده در عرصههای مختلف، آمادگی دارد تا این دستاوردها را در خدمت به صلح، ثبات، توسعه و پیشرفت منطقه و ارزشهای مشترک دیرپای آن قرار دهد».
امیرعبداللهیان در ادامه نوشت: هرچند نام خلیج فارس با ایران و ایرانی عجین شده اما در عین حال خلیج فارس محملی برای همسایگان ابدی و خانهای برای همه ملتهای پیرامون آن است. از همین رو، دولت سیزدهم در راستای سیاست خارجی متوازن، دیپلماسی پویا و تعامل هوشمند و نصبالعین قرار دادن سه اصل عزت، حکمت و مصلحت، بازتعریف و بازتنظیم روابط با همسایگان را مد نظر قرار داد و نه در شعار بلکه در عمل نشان داد که مجدانه به دنبال تبدیل خلیج فارس به گرانیگاه سیاست همسایگی و صلح و ثبات در منطقه از راه تعامل و گفتگو بین دو ساحل این گستره آبی است.
وزیر خارجه ایران ویژگی مهمی که وجه شناسه امروز برای خلیجفارس است را «روحیه مبارزاتی ساحلنشینان سلحشور که اشغال و حضور بیگانگان را برنمیتابند» توصیف کرد و ادامه داد: بخش اعظم نابسامانیهای موجود در خلیج فارس به واسطه دخالت و حضور قدرتهای خارجی در منطقه بوده که درک سطحی، برداشتی نادرست و منفعت محور از تحولات آن دارند. دخالت و نقشآفرینی کشورهای فرامنطقهای نه تنها موجب ثبات و امنیت مردمان این دیار نشد، بلکه مسیر همکاریهای مسالمتآمیز را به مواجهه و واگرایی سوق داد.
او نوشت: در حالیکه آمریکا و غرب به دنبال فروش تسلیحات بیشتر و متنوعتر به کشورهای منطقه هستند، جمهوری اسلامی ایران با اتکاء به نفس، عقلانیت سیاسی، رفتار مسولانه و روابطی مودتآمیز به دنبال اتصال جنوب این پهنه تاریخی به آسیای میانه، قفقاز و دریای سیاه بوده تا منافع همه ملتهای منطقه را مورد توجه قرار دهد. ایران، به عنوان یک کنشگر بزرگ و توانمند، با تکیه بر ظرفیتهای عظیم خود و ایمان به توانمندیهای نهفته در خلیج فارس و داشتههای کشورهای این حوزه، برای کمک به پیشرفت و تعالی ملل مسلمان منطقه اطمینان کامل دارد. فراموش نکنیم ما با همه تمایزها و تفاوتهای فرهنگی، زبانی، نژادی، مذهبی و فکری قرنهاست در کنار یکدیگر زیست مشترک داشتهایم و به یقین برای نسلهای آینده نیز باید سرنوشتی مشترک توام با همزیستی مسالمتآمیز و همبستگی اجتماعی را به ودیعه بگذاریم.
امیرعبداللهیان همچنین نوشت: اینک با درک و مطالعه این تجربه، جمهوری اسلامی ایران بر آن است تا در مشورت و همکاری با همسایگان خود یک الگوی بومی برای ثبات و امنیت منطقه استراتژیک غرب آسیا را پیشنهاد کند. در این خصوص وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران آمادگی آن را دارد تا در همفکری و جلب نظرات سازنده مراکز مطالعاتی و اندیشمندان صاحب نام کشورهای منطقه، نگرش مفهومی مورد نظر را غنا بخشد.
وزیر خارجه ایران به حوادث غزه و حملات رژیم صهیونیستی به مردم این باریکه نیز اشاره کرد و نوشت: امروز در حالی نام جاودان خلیج فارس را گرامی میداریم که تحولات مهمی در اطراف ما به ویژه در شامات که ارتباط تاریخی با خلیج فارس دارد در جریان است. قطعا دفاع از فلسطین و فروکاستن از آتش افروزی رژیم صهیونیستی تاثیرات مثبتی در منطقه مهم و حساس خلیج فارس نیز خواهد داشت.
امیرعبداللهیان در پایان ابراز امیدواری کرد که «خلیج فارس همواره امن، با ثبات و پر رونق محیطی برای آرامش مردمان شمال و جنوب آن باشد».
منبع: خبرگزاری ایسنا